Southern Grand Tour

Dag 1 - Amsterdam - Richmond
Onze vlucht naar Richmond vertrekt in de ochtend en daarmee zijn we op het eind van de  middag op onze bestemming. We proberen een overzicht te bieden van de muzikale rijkdom uit de zuidelijke staten en aangezien alle muziek die hier vandaan komt, enkel en alleen hier vandaan kon komen, is context zo belangrijk. We reizen vlak voor de presidentsverkiezingen, wie zal de favoriet zijn? 
Richmond ligt dicht bij de oostkust, werd gekoloniseerd door uitgeweken Britten die men thuis vanwege hun rabiaat strikte geloofsovertuigingen liever kwijt dan rijk was. Dat laat zich in het ruime hinterland tot op vandaag voelen. Richmond was naast New Orleans de tweede meest belangrijke invoerhaven van slaven uit West-Afrika en werd tijdens de Burgeroorlog hoofdstad van de Confederacy. We volgen hier een Slave Trail langs de James River, zien the White House of the Confederacy en Monument Avenue, bijgenaamd The Fan. Daar staan overal mooie ruiterstandbeelden langs van zuidelijke generaals uit de Burgeroorlog. Laatst is daar een standbeeld bijgekomen, van lokale tenniskampioen Arthur Ashe en daar was toen heel wat om te doen. Arthur is black en zulke anekdotes, daar stikt het van tijdens deze reis.
 
Dag 2 - Richmond - Rocky Mount 
Appomattox, VA is waar Generaal Robert E. Lee, bevelvoerder van de zuidelijke legers, op 9 april 1865 zijn laatste slag verloor. Appomattox Court House, het gerechtsgebouw waar de overgave ondertekend werd, is Park Ranger operated met down the road een Museum of the Confederacy.
Rocky Mount, VA is onze toegangspoort tot het Appalachengebergte en heeft zowel voor ’s avonds -concertzaal The Harvester- als voor ’s morgens -iedere donderdag gratis bluegrass bij het ontbijt in de lokale DQ- live muzikale verrassingen in petto.
Floyd, VA heeft met County Sales de grootste C&W platenzaak, wellicht ter wereld.
The Blue Ridge Highway is een scenic route die zich over de toppen van de Blue Ridge Mountains zuidwaarts slingert. Onderweg zien we het Blue Ridge Music Center waarin alle aspecten van Appalachian mountain music (old time ballads, bluegrass, hillbilly) aan bod komen.
 
Dag 3 - Rocky Mount - Galax
Galax, VA ligt in het hart van waar de clawhammer banjostijl ontstond en heeft met Barr’s Fiddle Shop de terechte Hillbilly Ground Zero.
 
Dag 4 - Galax - verblijf
Fries, VA langs de New River was waar in de Washington Mill een stel latere country pioniers als Kelly Harrell, Henry Whitter, G.B. Grayson en Ernest Stoneman collega’s waren en in hun vrije tijd muziek mochten maken. Die Whitter mocht in 1923 zelfs een plaatje opnemen, The Wreck Of The Southern Old 97, wat een hit werd en als die Whitter dat kon, dan die anderen ook!
 
Dag 5 - Galax - Bristol
Wilkesboro, NC is niet alleen de plaats waar het proces werd gevoerd tegen de echte Tom Dooley (Tom Dula), hier houden ze ook het Carolina in the Fall Music & Food Festival, o.a. vandaag. Bristol op de grens van Virginia met Tennessee is het bergplaatsje waar in 1927 de Victor Phonograph Company gedurende tien dagen opnamefaciliteiten bood aan iedereen uit de regio die zich geroepen voelde. Zowel de Carter Family als Jimmie Rodgers deden een geslaagde auditie. Die Bristol Sessions staan centraal in het Birthplace of Country Music Museum. 
 
Dag 6 - Bristol - Gatlinburg
Hiltons, TN in de Poor Valley region aan de voet van Clinch Mountain is waar de Carter Family vandaan komt. A.P. Carter is er geboren en woonde daar met zijn Sara. Maybelle Carter, de schoonmoeder van Johnny Cash, woonde daar ook. In de Carter Fold Concert Center gaf Johnny trouwens zijn laatste optreden ooit, juli 2003. Op het kerkhof achter de Mount Vernon United Methodist Church liggen zowel A.P. als Sara begraven, niet samen want tegen die tijd waren ze gescheiden.

Pigeon Forge, TN is waar Dolly Parton uit het niets haar Dollywood pretpark uit de grond stampte en moet je nu zien! Miles & miles van rand-vermaak zijn zich daar tegenaan komen schurken. Tussen Sevierville ,waar Dolly vandaan komt en in brons vereeuwigd werd voor het Court House, en het 12 mijl verderop gelegen Gatlinburg lijkt het één aaneengesloten kopie van the Strip in Las Vegas, zij het zonder casinos.

Gatlinburg is het laatste plaatsje voor Smoky Mountains National Park en aangezien in een Amerikaans nationaal park nergens ook maar iets van commerciële activiteit ontwikkeld mag worden, gebeurt dat des te meer net aan de rand. De fameuze Drooglegging, tussen 1920 en 1933, is in deze berguithoek veel langer van kracht gebleven. Moonshining was hier big business, tegenwoordig ook openlijk bovengronds. Ze hebben hier ook een goeie platenzaak.
 
Dag 7 - Gatlinburg - Hiawassee
De Great Smokies doorkruisen we via de hoogste route. Op naar Cherokee, NC midden in het enige Indianenreservaat aan deze zijde van de Mississippi. We kruisen onderweg voor de tweede keer de Appalachian Trail en in Cherokee zelf is natuurlijk voldoende aandacht voor de enige native Americans die destijds niet samen met al de andere tribes op de Trail of Tears richting Oklahoma werden gedwongen te verhuizen.
 
Dag 8 - Hiawassee - Atlanta
Helen, GA is nauwelijks voor te stellen. Omdat destijds nogal wat Bavarische kolonisten hier neerstreken, oogt heel dit dorp als een Zwitserse koekoeksklok! Inclusief, uiteraard October Fests die al in September van start gaan. Daar willen wij niet aan beginnen, zeker niet zo vroeg op een dinsdagmorgen, maar je moet het plaatsje wel gezien hebben om het te geloven!

Atlanta, GA is natuurlijk meer dan één overnachting waard, maar niet in ons concept. Tenzij er tijdens ons verblijf toevallig een niet te missen optreden plaats heeft. We concentreren ons hier op één buurt: Sweet Auburn, de black hood waar Dr. King opgroeide, pastor werd en ook begraven ligt. Tegenover zijn openlucht mausoleum is een heel complex gebouwd rond zijn hele pacifistische Civil Rights strijd. Ze hebben daar zijn Nobelprijs voor de Vrede. Ook zijn geboortehuis kan bezocht worden en zijn kerk; Ebenezer Baptist Church. Ook zijn vader was daar predikant en later werd zijn moeder er vermoord terwijl ze op het orgel zat te spelen.
 
Dag 9 - Atlanta - Macon
Macon, GA mag zich met recht en reden nog altijd Music City Georgia noemen. Zowel Otis Redding als Little Richard kwamen hier vandaan, James Brown maakte van hieruit carrière dankzij het Douglass Theatre. Na de dood van Otis gooide zijn manager Phil Walden het over een geheel andere boeg. Hij begon het Capricorn label geconcentreerd op Southern Rock. Hij bracht The Allman Brothers Band hier naartoe, waar ze enigszins uit het zicht rustig konden doorgroeien. Ze woonden samen in een groot huis en repeteerden liefst in open lucht aan de achterkant van het kerkhof Rose Hill Cemetery waar uiteindelijk twee van hun leden Duane Allman en Berry Oakley naast elkaar begraven liggen. 
 
Dag 10 - Macon - verblijf
 
Dag 11 - Macon - Birmingham
Columbus, GA is waar Ma Rainey , tijdgenote van Bessie Smith, vandaan komt en begraven ligt.  Mount Olive, AL is waar Hank Williams geboren is, een naam die we in deze staat nog een paar keer tegenkomen. Hank heeft ook met Birmingham, AL een link: het Redmont Hotel, het oudste in town, is van waaruit hij zijn laatste fatale rit begon op 31 december 1952. Maar wij concentreren ons ook hier weer op Civil Right related stuff: de 16th St. Baptist Church waar in 1963 vier zwarte tienermeisjes de dood vonden na een bomaanslag door de KKK. Een glasraam herinnert daaraan, zo ook heel Kelly Ingram Park daar recht tegenover. 

Dynamite Hill kwam om dezelfde morbide reden aan zijn naam. Dat is niet voor niks ook de buurt waar Black Power activiste Angela Davis opgroeide. In de gerenoveerde Kress Building ten slotte is de destijds gesegregeerde five & dime lunch counter nagebouwd waar vreedzame zwarte sit-in demonstranten de grootste vernederingen moesten ondergaan en op de duur met hulp van bloedhonden uit elkaar werden geranseld. Get ‘em, Dan! laat Randy Newman de redneck zijn hond naroepen in Birmingham op zijn eeuwig actuele Good Old Boys album.
 
Dag 12 - Birmingham - Montgomery
Montgomery, AL, waar Hank Williams begraven ligt en zijn eigen museum heeft,mét de baby blue towncar waarin hij gestorven is. Zijn begraafplaats staat sowieso op ons programma, zijn museum eventueel. Wat we hier zeker aandoen zijn ook weer wat Civil Rights bezienswaardigheden: Rosa Parks lokte hier de bus boycot uit en heeft haar eigen museum. Martin Luther King was hier toen pastor in de Dexter Ave Baptist Church. Door zich met zijn volle gewicht achter die boycot te scharen werd het zijn eerste succes. Montgomery als hoofdplaats van Alabama, met de beruchte George Wallace toen als Governor, werd tien jaar later ook het einddoel van een eveneens door Dr. King mee vormgegeven mars vanuit Selma voor gelijke rechte die succes had, ondanks vreselijk tegengeweld. 
 
Dag 13 - Montgomery - verblijf
Selma, AL komen we binnengereden langs de Edmund Pettus Bridge die er nog altijd even iconisch bijligt als toen hier in maart 1965 tot driemaal toe een zwarte mars op Montgomery voor gelijke rechten werd tegengehouden door de lokale sheriff met een ‘NEVER’ button op zijn uniform. Bij iedere nieuwe poging werd de stoet alleen maar langer, was de repressie alleen maar heviger maar stond op den duur wel de wereldpers langs de kant.  De mars ging door en aan het eind werd een petitie overhandigd aan gouverneur Wallace, die hij weigerde aan te nemen. Toch ondertekende President Johnson vijf maanden later de Voting Rights Act, prohibiting the many discriminatory voting practices that had sparked the protests in the South..

Georgiana, AL, een plaatsje van niets halfweg tussen Montgomery en de Golf van Mexico is waar Hank Williams zijn jeugd doorbracht en al was het maar om even de benen te strekken bezoeken we hier zijn boyhood home.
 
Dag 14 - Mongomery - New Orleans
In New Orleans overnachten we in een B&B op loopafstand van de French Quarter mét zwembad in de patio. Iedereen is in principe vrij zijn eigen gang te gaan, al stel ik mij bereid een zowel historische als muzikale toer te gidsen al naar gelang de voorkeuren van de groep.  Altijd beginnend langs de oever van de mighty Mississippi en eindigend aan de achterkant van de Vieux Carré in en om Armstrong Park met Congo Square, Storyville, Cosimo Matassa’s R&B studio en de enige kerk waar slaven mee mochten worshippen. Ook hier wordt de concertkalender nauwlettend in de gaten gehouden en ik neem me ook voor om uit te zoeken in hoeverre er ondertussen al in de voetsporen kan getreden worden van de ons ontvallen lokale reus Dr. John.
 
Dag 15 - New Orleans - verblijf
 
Dag 16 - New Orleans - Jackson
Onderweg naar Jackson, MS moeten we eerst door het immense swampgebied heen waarbinnen New Orleans zelf slechts een eilandje vormt, komen we ter hoogte van de grens met de staat Mississippi door het al even immense bosgebied waar in 1978 het privévliegtuig van de groep Lynyrd Skynyrd neerstortte, verderop door McComb waar Bo Diddley vandaan komt en door Hazlehurst waar Robert Johnson pas goed gitaar leerde spelen. 
Jackson zelf dan: huist heus wel wat muzikale spots zowel het Trumpet- als het Ace label. Ook literaire hotspots.
Hier in Mississippi kon de zwarte ontvoogdingsstrijd best wel wat hulp van buitenaf gebruiken en kreeg die ook: de zogenaamde Freedom Riders waren overwegend witte activisten die zich desnoods het ziekenhuis in lieten meppen om toch maar aandacht te krijgen voor dringende omwentelingen. Suze Rotolo, het liefje op de hoes van The Freewheelin’ Bob Dylan lp was een Freedom Rider en in haar zog Dylan ook. 

Indianola, MS is waar B.B. King nog bij leven zijn eigen museum heeft zien opengaan en waar hij nu ook begraven ligt. Greenwood, MS was waar Robert Johnson een oogje liet vallen op de kroegbazin waar hij optrad, waarna haar jaloerse echtgenoot vergif in zijn whiskey megde. Ooggetuige Honeyboy Edwards getuigde hoe hij Johnson gedurende vier opeenvolgende dagen vruchteloos zag proberen dat vergif uit zijn lijf te hoesten. We komen zijn graf tegen even buiten de stad op weg naar Money, MS, een plaatsje langs de Tallahatchee River met evenveel geheimen als in de Ode To Billy Joe van Bobbie Gentry die hier ook gesitueerd is.

 
Dag 17 - Jackson - Greenwood
Ruleville, MS is niet alleen waar The Staples Singers vandaan komen, ook ene Fannie Lou Hamer, een zwarte mevrouw die niet met zich liet sollen. I’m sick and tired of being sick and tired riep ze uit tijdens de Democratische Conventie in 1964, vlak in het gezicht van President Johnson en daar had ze zo haar reden toe.
Dockery Farm was destijds de grootste katoenplantage van de hele Mississippi Delta, groot genoeg voor een eigen grocery store - met eigen munt- , gas station, doopvont -in de paardendrinkbak-, kerk voor op zondag en podium voor zaterdagavond. Zowel Howlin’ Wolf als Charley Patton hebben hier gewerkt en ongetwijfeld de blues gekend! The place where the Blues began?!
 
Dag 18 - Greenwood - Clarksdale
In Clarksdale, MS slapen we in het Riverside Hotel, de vroegere locatie van een zwart ziekenhuis waar blueszangeres Bessie Smith stierf na een auto-ongeluk. Ook de plek van waaruit Ike Turner vertrok om in 1951 samen met zijn Rhythm Kings bij Sun in Memphis een song te gaan opnemen die algemeen beschouwd wordt als de allereerste rock ’n roll song. 
De Cat Head Store is de beste book- & record-shop in town en ze organiseren daar ook een mini-blues fest in de schaduw van het grote King Biscuit Blues Festival in Helena, AR aan de overkant van de rivier waar we morgen naartoe gaan. 

Mogelijk valt op deze vooravond ook hier in Clarksdale al heel wat muzikaals te beleven, hetzij in Ground Zero, de blues club van acteur Morgan Freeman, hetzij bij Red’s - de zelfverklaarde Best Blues Shack in the World-, hetzij in de Shack Up Inn op de Hopson Plantation even buiten de stad.

King Biscuit is – ik kan het getuigen – het beste blues festival van de hele Delta. Helena, AR is een plaatsje waar de tijd al sedert de 1930s lijkt stil te staan. Behalve dat ene weekend in oktober waar ze daar met z’n allen een half jaar naartoe leven om er dan achteraf een half jaar van af te kicken. Het is een gratis festival, wat maakt dat daar ook African- Americans er naartoe komen, wat al minstens de kleurrijkheid ten goede komt. Overal langs Main Street staan podia en altijd weer vallen daar aangename verrassingen te noteren. Het hoofdpodium kijkt uit op de machtige levee langs de Mississippi die tegelijk dienstdoet als ideaal grassig auditorium voor zelf meegebracht festivalmeubilair. De line-up wordt naar Amerikaanse begrippen vrij vroeg medegedeeld.

Dag 19 - Clarksdale - verblijf
 
Dag 20 - Clarksdale - Memphis
Memphis, TN, waar anders kan deze roundtrip eindigen? Kan als geen andere stad het predikaat Rock ’n Roll Wereldhoofdstad claimen met troeven als Beale Street, Sun, Stax, Hi en Ardent, die allemaal mee in het programma zitten, maar de groep bepaalt in welke mate. Met Clayborn Temple en het Lorraine Motel staan hier immers ook Civil Rights bestemmingen van formaat. In dat motel waar Dr. King in 1968 vermoord werd is ondertussen een heus Civil Right Movement Museum ondergebracht, kwestie van alles nog eens op een rijtje te zetten en ze hebben hier verder ook een Underground Railway museum. Memphis is heus meer dan alleen Elvis, al is ook voor Graceland ruim tijd voorzien de ochtend voor de terugvlucht.

 
Dag 21 - Memphis - dagtocht
 
Dag 22 - Memphis - vertrek - Amsterdam